آزمایش، سختی، گرفتاری، رنج، محنت، گزند:
هر بلایی که هست عاشق راست من ندانم که عاشقی چه بلاست
فرخی
از در و دیوار می بارد بلا در راه عشق یک سرابم پیش ره نامدکه طوفانی نداشت
کلیم کاشانی
ای عشق به خویشتن بلا خواسته ام آنگه که به آرزو تو را خواسته ام
تقصیر مکن کت به دعا خواسته ام تا خود به دعا بلا چرا خواسته ام
ابوالفرج رونی
برخلاف غالب مردم که سختی و بلا را بد می دانند و از آن می گریزند، بلا و مصیبت برای تکامل بشر ضرورت دارد. آدمی با تحمل مصائب به تکامل می رسد. بر اساس آموزه های دینی، سختی ها از الطاف الهی است که به مقربین عنایت می شود. امام صادق(ع) فرمودند: «انما المؤمن بمنزله کفه المیزان کلما زید فی ایمانه زید فی بلائه؛ همانا شخص مؤمن به منزله کفه ترازو می باشد، هر چقدر ایمان او بیشتر شود، بلا و مصیبت او بیشتر می شود.»(بحارالانوار، ج67، ص210) همچنین آن حضرت(ع) می فرمایند: «ان الله اذا احب عبدا غته بالبلاء غتا؛ خداوند زمانی که بندهای را دوست بدارد او را در دریای شدائد غوطه ور می سازد.»(اصول کافی، ج 2، ص252)
البته مصائب وقتی نعمت هستند که انسان از آنها بهره برداری کند و با صبر و استقامت در مواجهه با سختی ها روح خود را کمال بخشد. اما اگر انسان از سختی ها فرار کند و یا ناله سر دهد و شکوه کند، مصیبت ها برای او واقعا بلا می شود. بنابر این بلاها نعمت های بزرگی هستند که باید از آنها استقبال نمود؛ عارفان با این اعتقاد به پیشواز بلا می روند و با میل و رغبت تا آخرین قطره، جام بلا را سر می کشند.